Đột Quỵ Là Gì? Những Thông Tin Cần Biết Về Bệnh Đột Quỵ

 

Đột quỵ, hay còn được gọi là tai biến mạch máu não, là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn thế giới. Để hiểu rõ hơn về căn bệnh nguy hiểm này, bài viết sẽ cung cấp định nghĩa chi tiết về đột quỵ, các triệu chứng, nguyên nhân, biện pháp phòng ngừa và các nghiên cứu nổi tiếng liên quan đến bệnh đột quỵ.

 

 

Đột Quỵ Là Gì?

Đột quỵ xảy ra khi dòng máu cung cấp cho một phần của não bị gián đoạn hoặc giảm sút, khiến não không nhận đủ oxy và dưỡng chất cần thiết. Nếu không được điều trị kịp thời, các tế bào não bắt đầu chết trong vòng vài phút. Có hai loại đột quỵ chính:

  1. Đột Quỵ Thiếu Máu Cục Bộ (Ischemic Stroke): Chiếm khoảng 85% các trường hợp đột quỵ. Xảy ra khi các mạch máu dẫn máu đến não bị tắc nghẽn, thường do cục máu đông.
  2. Đột Quỵ Xuất Huyết (Hemorrhagic Stroke): Xảy ra khi một mạch máu trong não bị vỡ, dẫn đến chảy máu vào các mô não. Nguyên nhân thường do tăng huyết áp hoặc các bệnh lý mạch máu não.

Triệu Chứng Và Dấu Hiệu Nhận Biết Đột Quỵ

Nhận biết sớm các dấu hiệu đột quỵ có thể cứu sống và giảm thiểu tác động của bệnh. Các triệu chứng thường gặp bao gồm:

  • Yếu hoặc tê một bên cơ thể: Đặc biệt ở mặt, cánh tay hoặc chân.
  • Khó nói hoặc hiểu lời nói: Người bệnh có thể bị lẫn lộn, nói lắp hoặc không hiểu được người khác nói gì.
  • Mất thị lực: Một hoặc cả hai mắt có thể bị mờ hoặc mất thị lực.
  • Đau đầu dữ dội: Xuất hiện đột ngột và không rõ nguyên nhân.
  • Mất thăng bằng hoặc phối hợp: Khó khăn trong việc đi lại, chóng mặt hoặc mất thăng bằng.

Nếu bạn hoặc ai đó có các triệu chứng trên, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức.

 

Nguyên Nhân Gây Ra Đột Quỵ

Các yếu tố nguy cơ chính gây ra đột quỵ bao gồm:

  • Tăng huyết áp: Là yếu tố nguy cơ hàng đầu.
  • Bệnh tim mạch: Bao gồm rung nhĩ, nhồi máu cơ tim.
  • Tiểu đường: Tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.
  • Hút thuốc lá: Làm tăng nguy cơ tắc nghẽn mạch máu.
  • Chế độ ăn uống không lành mạnh: Nhiều chất béo bão hòa, muối.
  • Thiếu hoạt động thể chất: Góp phần vào tăng cân, huyết áp cao.

 

Phòng Ngừa Đột Quỵ

Phòng ngừa đột quỵ bằng cách thay đổi lối sống và quản lý các yếu tố nguy cơ:

  1. Kiểm soát huyết áp: Đo huyết áp thường xuyên và tuân theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ.
  2. Duy trì mức đường huyết ổn định: Quản lý tiểu đường thông qua chế độ ăn uống và thuốc.
  3. Ngừng hút thuốc: Hỗ trợ từ các chương trình cai thuốc lá.
  4. Chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và cá.
  5. Tập thể dục đều đặn: Ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày một tuần.
  6. Giảm cân nếu thừa cân: Duy trì cân nặng hợp lý để giảm áp lực lên tim mạch.

 

Các Nghiên Cứu Nổi Tiếng Về Bệnh Đột Quỵ

  1. Nghiên Cứu NINDS tPA (1995):
    • Tên đầy đủ: National Institute of Neurological Disorders and Stroke (NINDS) rt-PA Stroke Study.
    • Tóm tắt: Nghiên cứu này đã đánh giá hiệu quả của thuốc tPA (tissue plasminogen activator) – một loại thuốc làm tan các sợi tơ huyết (máu đông) trong điều trị đột quỵ thiếu máu cục bộ cấp tính. Kết quả cho thấy tPA có thể làm giảm tỷ lệ tàn tật nếu được sử dụng trong vòng 3 giờ sau khi triệu chứng đột quỵ xuất hiện. Đây là một bước đột phá trong điều trị đột quỵ và tPA đã trở thành tiêu chuẩn trong điều trị đột quỵ thiếu máu cục bộ cấp tính.
  2. Nghiên Cứu INTERSTROKE (2010):
    • Tóm tắt: Nghiên cứu INTERSTROKE là một nghiên cứu quốc tế quy mô lớn nhằm xác định các yếu tố nguy cơ gây đột quỵ trên toàn cầu. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng 10 yếu tố nguy cơ hàng đầu (bao gồm tăng huyết áp, hút thuốc lá, béo phì, tiểu đường, và ít vận động) chiếm tới 90% các trường hợp đột quỵ trên toàn thế giới. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý các yếu tố nguy cơ để phòng ngừa đột quỵ.
  3. Nghiên Cứu SPRINT (2015):
    • Tên đầy đủ: Systolic Blood Pressure Intervention Trial (SPRINT).
    • Tóm tắt: Nghiên cứu SPRINT tập trung vào việc so sánh hai mục tiêu điều trị huyết áp khác nhau (120 mmHg so với 140 mmHg) ở những bệnh nhân có nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch. Kết quả cho thấy việc giảm huyết áp xuống dưới 120 mmHg có thể làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim mạch, bao gồm cả đột quỵ. Nghiên cứu này đã ảnh hưởng lớn đến các hướng dẫn điều trị huyết áp trên toàn thế giới.
  4. Nghiên Cứu PROGRESS (2001):
    • Tên đầy đủ: Perindopril Protection Against Recurrent Stroke Study.
    • Tóm tắt: Nghiên cứu PROGRESS đã đánh giá hiệu quả của việc sử dụng thuốc perindopril (một loại thuốc ức chế men chuyển) trong việc phòng ngừa đột quỵ tái phát. Kết quả cho thấy việc sử dụng perindopril kết hợp với thuốc lợi tiểu indapamide có thể giảm đáng kể nguy cơ đột quỵ tái phát ở bệnh nhân từng bị đột quỵ hoặc cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA).
  5. Nghiên Cứu MR CLEAN (2015):
    • Tên đầy đủ: Multicenter Randomized Clinical Trial of Endovascular Treatment for Acute Ischemic Stroke in the Netherlands (MR CLEAN).
    • Tóm tắt: Nghiên cứu MR CLEAN đã đánh giá hiệu quả của việc can thiệp nội mạch (endovascular treatment), hay còn gọi là lấy huyết khối trong điều trị đột quỵ thiếu máu cục bộ cấp tính. Kết quả cho thấy việc can thiệp nội mạch có thể cải thiện đáng kể kết quả điều trị so với điều trị bằng tPA đơn thuần, đặc biệt là trong các trường hợp tắc nghẽn mạch máu lớn.

Tác Động Của Đột Quỵ Đến Cuộc Sống Và Gia Đình

Đột quỵ không chỉ ảnh hưởng đến người bệnh mà còn tác động lớn đến gia đình và người chăm sóc. Những tác động này bao gồm:

  • Về thể chất: Người bệnh có thể bị tàn tật vĩnh viễn, mất khả năng tự chăm sóc, cần sự hỗ trợ liên tục.
  • Về tinh thần: Người bệnh và gia đình có thể trải qua căng thẳng, trầm cảm, lo âu.
  • Về tài chính: Chi phí điều trị và chăm sóc dài hạn có thể rất tốn kém, gây áp lực tài chính cho gia đình.

Đột quỵ là một căn bệnh nghiêm trọng nhưng có thể phòng ngừa được nếu chúng ta nhận biết sớm các dấu hiệu và duy trì lối sống lành mạnh. Hiểu rõ về bệnh đột quỵ, các nguyên nhân, biện pháp phòng ngừa, và cập nhật các nghiên cứu mới nhất sẽ giúp bảo vệ sức khỏe của bạn và người thân. Hãy luôn chú ý đến các dấu hiệu cảnh báo và tìm kiếm sự giúp đỡ y tế ngay khi cần thiết.

Admin Ánh Tuyết


(*) Xem thêm

Bình luận
  • Đánh giá của bạn
Đã thêm vào giỏ hàng